Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2014

Δύο κείμενα περί φιλίας των νέων


Η φιλία

Τα παιδιά ωφελούνται πολύ από στενές φιλικές σχέσεις στις οποίες υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη. Οι φιλίες τα βοηθούν να συνειδητοποιήσουν κοινωνικές έννοιες, να συνυπάρχουν αρμονικά με άλλους και να αναπτύξουν την αυτοεκτίμησή τους. Επίσης, οι φιλίες ενισχύουν και σταθεροποιούν τους κανόνες, τις στάσεις και τις αξίες κάθε ομάδας συνομηλίκων, ενώ λειτουργούν και ως υπόβαθρο για τον ατομικό
και τον ομαδικό συναγωνισμό. Επιπρόσθετα, ένας στενός φίλος μπορεί να βοηθήσει το παιδί να αντιμετωπίσει τις αρνητικές συνέπειες της αντιπάθειας και της απομόνωσης από τους συνομηλίκους. Τέλος, τα παιδιά με σταθερές και «ικανοποιητικές» φιλίες έχουν καλύτερη στάση απέναντι στο σχολείο και επιτυγχάνουν περισσότερα.
Τα παιδιά μπορούν με τον φίλο τους να μοιραστούν τα συναισθήματά τους, τους φόβους και κάθε λεπτομέρεια της ζωής τους. Το να έχουν τουλάχιστον έναν καλό φίλο, τον οποίο εμπιστεύονται, τους μαθαίνει με ποιον τρόπο να σχετίζονται με άλλους χωρίς να νιώθουν αμήχανα. Ακόμη, τα καθιστά ικανά να κατανοούν τις σκέψεις, τις προσδοκίες τα συναισθήματα και τις προθέσεις των άλλων. Επιπλέον, η ύπαρξη φίλων επιτρέπει το μοίρασμα μυστικών, αν και τα είδη των μυστικών που μπορούν να κατανοήσουν και να μοιραστούν τα παιδιά, διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικία τους.
Ασφαλώς, και η φιλία διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία. Ειδικά στην εφηβική ηλικία οι ομαδικές φιλίες είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Οι ομάδες συνομηλίκων είναι γενικά μεγάλες, με αρκετά αγόρια ή κορίτσια τα οποία συμμετέχουν τακτικά μαζί σε διάφορες δραστηριότητες.
Ορισμένες παιδικές φιλίες διαρκούν μια ολόκληρη ζωή. Σε τέτοιες μακροχρόνιες φιλίες η σχέση συμβαίνει να είναι ισότιμη και κανένας φίλος να μην αναλαμβάνει έναν πιο σαφή ή σταθερό ρόλο. Συνήθως, οι νέοι που συντηρούν τις φιλικές τους σχέσεις για πολύ χρόνο έχουν κοινές αξίες, στάσεις και προσδοκίες. Η «κοινότητα» αυτή των «πιστεύω» και των «οραμάτων» αποτελεί τον συνεκτικό ιστό της φιλίας τους. Επομένως, οι άνθρωποι που διατηρούν μακροχρόνια φιλία σπάνια έχουν εντελώς αντίθετους χαρακτήρες.

G.J. Craig, D. Baucum. (2007). Η ανάπτυξη του ανθρώπου. (Επιμέλεια μετάφρασης Α. Ιωαννίδου), τ. Α ́, 656 - 657. Αθήνα: Παπαζήση (διασκευή)

Σχέσεις των εφήβων με τους συνομηλίκους

Κατά τη διάρκεια της εφηβικής ηλικίας συντελούνται αλλαγές και στις φιλικές σχέσεις των νέων. Σε γενικές γραμμές, ο χρόνος που περνούν οι έφηβοι με τους φίλους τους αυξάνεται σημαντικά, ενώ μειώνεται ο χρόνος που περνούν με την οικογένειά τους ή μόνοι τους.
Πολλοί παράγοντες συντελούν σε αυτό. Αρχικά, το ότι τα παιδιά στα πρώτα χρόνια της εφηβείας αγωνίζονται να διαμορφώσουν προσωπικότητα ανεξάρτητη από εκείνη των γονιών τους. Έτσι, στρέφονται όλο και περισσότερο προς τους συνομηλίκους τους για ασφάλεια και κοινωνική στήριξη. Ενώ τα παιδιά του δημοτικού αναμένουν
από τους γονείς τους αυτήν τη στήριξη, στην ηλικία του γυμνασίου αντιλαμβάνονται πως οι φίλοι τους μπορούν να τους υποστηρίξουν εξίσου με τους γονείς τους.
Κατά τη φοίτησή τους στο λύκειο, οι έφηβοι θεωρούν τους φίλους τους ως πρωταρχική πηγή στήριξης. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της εφηβείας τα παιδιά αποκτούν πολλές κοινωνικές δεξιότητες. Μπορούν να κατανοήσουν τους άλλους και να καταλάβουν ότι οι άλλοι είναι μοναδικά άτομα με δικά τους συναισθήματα. Μ’ αυτόν τον τρόπο αυξάνεται σημαντικά η οικειότητα και η αφοσίωση μεταξύ φίλων.
Οι περισσότεροι έφηβοι δίνουν μεγάλη αξία όχι μόνο στους στενούς τους φίλους, αλλά και στην ευρύτερη ομάδα των συνομηλίκων, με τους οποίους μοιράζονται κοινές ιδέες, αξίες, συντροφικότητα και διασκέδαση. Αυτό κάθε άλλο παρά ανησυχητικό είναι, γιατί οι έφηβοι που έχουν ικανοποιητικές και αρμονικές φιλικές
σχέσεις είναι λιγότερο εσωστρεφείς και αποδίδουν καλύτερα στο σχολείο.

R.E. Slavin. (2007). Εκπαιδευτική Ψυχολογία. Θεωρία και Πράξη. (Επιστ. επιμέλεια Κ. Κόκκινος), 132-133. Αθήνα: Μεταίχμιο (διασκευή)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου