Παρασκευή 10 Ιουνίου 2016

Μια φιλοσοφική κριτική ανάλυση από τον Γεράσιμο Μ. Λυμπεράτο για τη Συλλογή ποιημάτων της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη: «ΤΑ ΡΟΔΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ», Εκδόσεις Ωρίωνας.



«ΤΑ ΡΟΔΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ»  Συλλογή ποιημάτων της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη και μια φιλοσοφική κριτική ανάλυση από τον Γεράσιμο Μ. Λυμπεράτο.




ΓΕΝΙΚΑ. Η ποιητική συλλογή της Μαρίας Κ. Ρουμελιώτη, «Τα ρόδα του χρόνου» εκφράζει την ποιητική τέχνη με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Συγκίνηση , πνοή, ρυθμό, εμπνευσμένα νοήματα, πλούσιο ποιητικό λεξιλόγιο, που σε κρατά άφωνο από την πρώτη στιγμή.
Μια ποίηση που ανεξάρτητα αν συμφωνείς ή όχι με τα γεννικότερα φιλοσοφικά της ερείσματα σε κάνει να υποκλίνεσαι, όχι μόνο στην ποίηση αυτή καθ εαυτή αλλά και στον ίδιο τον ποιητή-τρια. Η ζωή ανεξάρτητα αν είναι ψέμα ή αλήθεια γέννησε την ποίηση και τον ποιητή και αξίζει τον κόπο να ασχοληθούμε μαζί της.
Που ξέρεις μπορεί κι αυτή να βρεθεί στην ανάγκη κάποια στιγμή να μας εξομολογηθεί . Τι έχουμε να χάσουμε;
ΕΙΔΙΚΑ. Στο παρακάτω σημείωμα θα τολμήσουμε να κάνουμε μία μικρή φιλοσοφική κριτική ανάλυση πάνω στην ποίηση της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη αυτή που εκφράζεται δια μέσου της ποιητικής της συλλογής « Τα ρόδα του χρόνου»
Αν αυτό το πετύχαμε ή όχι το αφήνουμε στην κρίση σας.
Το πρώτο ιδιαίτερο ποίημα από την ποιητική συλλογή «Τα ρόδα του χρόνου» της Μαρίας Κολοβού Ρουμελιώτη, που φέρει τον τίτλο «Η αγωνία της ύπαρξης» μας κατευθύνει εξ αρχής στην Υπαρξιακή φιλοσοφία και στην συγγενική προς αυτή « Αυτογνωσία».
Πιο μπροστά στην εισαγωγή της ποιητικής συλλογής υπογεγραμμένη από την ποιήτρια, κρατάμε ως σημαντικό την τελευταία φράση:  « Η ζωή είναι ένα αιώνιο ψέμα που καλούνται να ζήσουν μόνο όσοι έχουν γεννηθεί, χωρίς ποτέ να χάσουν τη μοναδικότητα και της εκ γενετής αθωότητας της ψυχής τους», μας προτρέπει σε υπαρξιακές παραλλαγές ή σε κάποιες αντιφάσεις που προκύπτουν ανάμεσα στους κλασικούς του υπαρξισμού( Κίρκεγκωρ, Σατρ κλπ.).
Τα κεφάλαια  που πραγματεύεται η π. συλλογή πρώτα απ όλα είναι αυτά του φόβου του θανάτου,

« …Αγάπη είναι η ζωή
δεμένη με αλυσίδα
με όλα όσα γνώρισα
με όλα όσα είδα.
Και τρέμει ο νους
μήπως,
της γης τα σωθικά τραντάξει
κι όσα νοστάλγησε η ζωή
το χώμα τα σκεπάσει….» (Αναζήτηση).


Της απόλυτης μοναξιάς:

«…Ίσως η αυριανή πανσέληνος για μένα να μην έρθει…
Κι αν έρθει
πάλι εδώ μαζί σας θα βρεθώ
μόνη κι έρημη, στη μοναξιά παραδομένη…»(Στο φως των αστεριών).


Της απελπισίας και της απόγνωσης:

« …Χειροδοκώ στο σκεβρωμένο μου κορμί,
μπατσίζω τα μαγουλά μου σαν την μοιρολογίστρα
που έχασε ό,τι πολυτιμότερο είχε κι έμεινε μόνη…», (Στο φως των αστεριών),

 κι ότι  απορρέει από το διάβα της ζωής, νεότητα, έρωτας, γήρας, φθορά, με κατάληξη στον μηδενισμό.

«Το αγόρι με το ρόδο στα χέρια
και τα πράσινα μάτια
τραγουδεί κάθε βράδυ με τ’ άστρα.
Η γαλήνη της νύχτας
χαϊδεύει τα μαλλιά του
και μαγεμένο τραγουδεί τραγούδια για ανδρειωμένους…» (Πρώτος κύκλος).
***.
« …Που να κρεμάσω φυλαχτά και που τάματα;
Στο γιακαδάκι του λαιμού σου, μήπως;
Να κρύψουμε την μυστική μας πιπιλιά..!
Μαζί μου να σε κρατήσω, να μην μου φύγεις.
Όνειρο να γίνω μαζί σου!»(Ερωτικό σεργιάνι).
***
« …Μα οι γριές
φορτωμένες ιδρείες αγκομαχούν.
Κι οι γέροι, τ’ αγκάθια απ’ τα γένια τους ξαρίζουν
μήπως και λάμψει  το πρόσωπό τους.
Σπυρί ροδιού ζητούν από της Περσεφόνης το χέρι
τη νιότη τους μήπως και ξαναθυμηθούν…».(Τρίτος Κύκλος)

Επομένως η ποίηση της Μ.Κ.Ρ. πέρα από τις λεπτομέρειες που μας παρέχουν οι στίχοι των ποιημάτων, που εκφράζουν εμπειρίες 100 χρόνων ζωής της « γριάς Περσεφόνης» μας ωθεί σε φιλοσοφικές ανησυχίες ή αναζητήσεις αλλά και σε αυτοαποφάσεις που μερικές φορές αλληλοσυγκρούονται με αποτέλεσμα να καταφεύγουμε στην «Αυτογνωσία» για να βάλουμε τα πράγματα στις θέσεις τους.
«Χρόνια σε ψάχνω να σε βρω εαυτέ μου,
σε διαχρονικά ταξίδια εξερεύνησης,
σε δρόμους αχανείς, ανεξερεύνητους…»  (Αναζήτηση)

Τα βάζουμε όμως τα πράγματα στη θέση τους;
Είναι δύσκολο να δώσουμε μια απάντηση χωρίς να προστρέξουμε στην φιλοσοφία που θα μας επιτρέψει  να έχουμε υπ όψη κάποιες γενικές εκτιμήσεις, πριν πάμε στα ποιήματα  στην ίδια την ποίηση.
Θεωρώ πως η φιλοσοφία η επιστήμη η λογοτεχνία και η καλλιτεχνία όντας διαφορετικά πράγματα είναι αδιάρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους και η σύνδεση αυτή μας κάνει να αναλύουμε με πιο σωστό τρόπο ό,τι απορρέει απ αυτά.
Αλλιώς πως θα απαντήσουμε  στο ερώτημα, «τι είναι ζωή;»  Και γιατί η ζωή  είναι ένα αιώνιο ψέμα σύμφωνα με την ποιήτρια κι όχι μια αιώνια αλήθεια; Kαι γιατί ο θάνατος που πάει χέρι-χέρι με την ζωή να μην είναι κι αυτός ένα αιώνιο ψέμα ή μια αιώνια αλήθεια; Αφού και τα δυο έχουν παρουσία εκατομμυρίων χρόνων; Πρέπει να εξηγήσουμε. Ανεξάρτητα πόσο θα γίνουμε πιστευτοί.
Στην φιλοσοφία, η ζωή βασικά εξηγείται με δυο κύριες κοσμοθεωρίες. Την υλιστική και την ιδεαλιστική. (φιλοσοφικές έννοιες).  Η πρώτη  θεωρεί την ζωή σαν ανώτατο προϊόν της Ύλης. Σαν μια μορφή της κινούμενης ύλης.  Η άλλη θεωρεί ότι η ζωή είναι έργο κάποιας υπερφυσικής δύναμης (θεός) Ο Υπαρξισμός προσπαθεί να πει το δικό του λόγο ανάμεσα σ αυτές τις κοσμοθεωρίες γιομάτος σύγχυση, που δημιουργεί φόβο, χάος σωματικό και πνευματικό, ανασφάλειες που φθάνουν ως τον μηδενισμό, κι αυτό γιατί η ανάλυση των φαινομένων της ζωής γίνεται με αντιεπιστημονικό τρόπο και αντιπαραθέτει την ύπαρξη = ατομική πνευματική ζωή…  στο Είναι = υλικός κόσμος , πραγματική ζωή, κοινωνική…

Βιάζομαι να φωνάξω πως: ΥΠΑΡΧΩ!
Πως είμαι ένας κόκκος άμμου που κτίστηκε
στην απεραντοσύνη  της ολότητας του σύμπαντος
και της ερήμου της ζωής,
καθώς, αγωνιώ να προλάβω
να ρουφήξω δροσιά απ’ τους κάκτους της…

Με άλλα λόγια εγώ υπάρχω, (Υπαρξισμός) Κάποιος με έκτισε, με έπλασε, δεν έχει σημασία (ιδεαλισμός), στην ερημιά της ζωής, κι αγωνιώ να ρουφήξω την δροσιά του κάκτου,( του κάκτου του γεμάτου αγκάθια.  Σημ. δική μας) Και μετά  « Η ζωή είναι ένα ψέμα…» (Μηδενισμός).
Καμία ουσιαστική αναφορά στο Είναι των ανθρώπων που παλεύουν για ένα καλύτερο κόσμο, με συλλογικότητα, κοινωνική ευθύνη, ενάντια στις αιτίες που δημιουργούν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα, πόλεμο,  εκμετάλλευση, πείνα, ανεργία υποδούλωση οικονομική, κοινωνική σήψη κλπ.
Απεναντίας διάχυτη η αντίληψη για το απομονωμένο άτομο, το μοναχικό, που πρέπει εντελώς μόνο του να αποφασίζει για την συμπεριφορά του  και, με μόνη τη δική του κρίση οδηγό, να παλεύει με ζωντανές και άψυχες δυνάμεις.
Η αυτογνωσία εδώ παρουσιάζεται ως μέσον για να επεμβαίνει κάθε φορά που τα πράγματα ξεφεύγουν από μια σειρά λαθών θελημένων ή άθελων που γίνονται κάποια στιγμή  κι ανεξήγητα κλπ.
Αλλά  ας έρθουμε  και στα ποιήματα αυτά καθ αυτά. Ας σμίξουμε με τους στίχους, που  ο καθένας έχει  μια ιδιάζουσα ξεχωριστή σημασία.
Η εξομολόγηση της εκατόχρονης   γριάς  Περσεφόνης μπροστά στ αστέρια, μπορούμε να την γευθούμε (;) όχι σαν μια προσφυγή στην  αυτογνωσία για λύτρωση,  αλλά ως μια ύστατη  διαμαρτυρία. Παρ όλο που την λέξι  ΦΟΒΟΣ την συναντάμε σ όλες σχεδόν τις συμπεριφορές της γριάς Περσεφόνης πρέπει να παραδεχτούμε πως  κάποιες αναλαμπές μπλέκονται μες την απαισιοδοξία και είναι η αιτία να φανούν  κάποια ξέφωτα γαλάζιου ουρανού στο γκρίζο τοπίο, που απορρίπτουν τις «ερημιές της Ζωής»

…Κι αν με ρωτήσεις να σου πω
τι είναι αυτό
που μέσα στη βιασύνη μου αντίκρισα, Ζωή μου,
είναι: τα περιβόλια σου τα ολάνθιστα
με αγριολούλουδα κι αγκάθια, που κρύβουν τα γιατρικά σου.
Κι ανθρώπους, με βαθιές χαρακιές στο πρόσωπό τους
-ρυτίδες λύπης και χαράς-
που σαν αντίκρισαν τις ευωδιές σου γέλασαν,
που σαν αντίκρισαν την πληγή στα χέρια τους, δάκρυσαν και πόνεσαν
μα έγραψαν με το αίμα της πληγής τους:
ΖΩΗ ΘΑ ΣΕ ΝΙΚΗΣΩ!!!  (Νοσταλγία)
***
Σήμερα που ξημέρωσε η μέρα
είδα στα μαλλιά μου ριγμένη αστερόσκονη.
Βγήκα στη στέρνα  νερό να πιάσω,
να λούσω τις πλεξούδες μου
κι είδα να με περιμένει ο Ήλιος. (Χτες βράδυ)

Το τελικό αποτέλεσμα της ποιητικής συλλογής  είναι μια άρνηση σ ότι αφορά την αλήθεια της ζωής,(φιλοσοφικά), ικανοποιεί το συναίσθημα της απαισιοδοξίας.
Η εξομολόγηση στα αστέρια λειτουργεί πρωτίστως περισσότερο ως ψυχοθεραπεία ενώ θα μπορούσε η εκατόχρονη Περσεφόνη  να αποτελούσε παράδειγμα προς μίμηση που πήρε στα χέρια της μια ζωή και την έφερε στα 100 χρόνια. Με δυσκολίες και προβλήματα αλλά και με καρτερικότητα θα παράδιδε την σκυτάλη με αισιοδοξία κι ελπίδα στη νέα γενιά για να φθάσει στο τέλος μιας άδικης ζωής και στην αρχή ενός καλύτερου κόσμου . Δεν το έκανε.
Προτίμησε να μιλά στ  αστέρια ως την Δεύτερη Ωρα που θα συνεχίσει την εξομολόγησή της  πιθανότατα σε ψυχές που θα της τον ζητήσουν. Το σεβόμαστε απόλυτα.

« …Μάνα μου εσύ. μοναδική μου αλήθεια!
Είμαστε τώρα μακριά.
Μαζί  θα είμαστε ξανά τη δεύτερη ώρα της ζωής μας
ν’ αφουγκραστώ όσα δεν μπόρεσες να πεις…» (Αιώνια αλήθεια).

Παραθέτουμε παρακάτω ολόκληρο το πρώτο ποίημα της ποιητικής συλλογής «Τα ρόδα του χρόνου» που φέρει τον τίτλο «Η αγωνία της ύπαρξης» που κατά την γνώμη μας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την παραπάνω κριτική μας ανάλυση, καθώς επίσης κι άλλο ένα τυχαία επιλεγμένο ποίημα από την ίδια ποιητική συλλογή με τίτλο  ΚΥΚΛΟΙ ΖΩΗΣ. Τρίτος κύκλος (απόσπασμα)
Η ΑΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ

Μια πνοή στο άπειρο είμαι,
μια στιγμή δευτερολέπτου στο άπειρο,
Που σβήνω πριν προλάβω ν’ ανάψω
το φαναράκι που φωτίζει το δρόμο της ύπαρξής μου.


Βιάζομαι να φωνάξω πως: ΥΠΑΡΧΩ!
Πως είμαι ένας κόκκος άμμου που χτίστηκε
στην απεραντοσύνη της ολότητας του σύμπαντος
και της ερήμου της ζωής,
καθώς, αγωνιώ να προλάβω
να ρουφήξω δροσιά απ’ τους κάκτους της…


Βιάζομαι να ακούσεις:
Πως γεννήθηκα για να με κοιτάξεις
σε ένα ανοιγόκλειμα των βλεφάρων σου
πριν προλάβω κι επιστρέψω:
« Στην πριν της γέννησής μου ανυπαρξία».


Όσο για το μετέπειτα,
δεν βιάζομαι καθόλου
γιατί γνωρίζω πως: ΕΙΝΑΙ ΑΙΩΝΙΟ…

***
KΥΚΛΟΙ ΖΩΗΣ
Τρίτος κύκλος (Απόσπασμα)

Ο νιος αρχίζει το τραγούδι του
αμίλητη η κόρη τον ακούει.
Λιώνει το χιόνι στα βουνά
και το νερό κελαριστό κατεβαίνει
στης καρδιάς την κοιλάδα.

«Πιες κόρη μου αθάνατο νερό της νιότης
λούσου με το τραγούδι μου!»

Τρίχα σγουρή απ’ το μουστάκι του
την παίρνει  ο αγέρας και την ρίχνει
στης κορασιάς τα στήθη.
Μακραίνει η ελπίδα , οι νεραντζιές ανθίζουν
μόσχο ρίχνουν στης κοπελιάς τον κόρφο.

« Κόρη μου, κάνε τα μαλλιά σκοινί να περπατήσω
τα δροσερά χειλάκια σου να τα γλυκοφιλήσω!»

Δροσοσταλιά η νοσταλγία στα μάτια,
πίνουν μεθυστικό κρασί
λούζονται με το τραγούδι του έρωτα.
Κι ο αγέρας,
μαργαριτάρια αστραφτερά σκορπά
στην ομορφιά και στα νιάτα.

Το αίμα το φλογερό τινάζεται απ’ της καρδιάς τη στάμνα.
Ο λυράρης παίζει αρμονικά, αισθησιακά, τη λύρα του.
τα τζιτζίκια σταμάτησαν το τραγούδι τους.
Ακούγεται η μελωδία της νιότης γλυκοτραγουδισμένη!

Βασιλικού κλωνάρι ανθισμένο τα σπλάχνα τους,
αηδονιού κελάηδισμα οι κτύποι της καρδιάς τους
και το χελιδονάκι,
φωλιά προσμένει να κτισθεί στη στέγη της αγάπης.


ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΤΡΙΑ

Η Μαρία Κολοβού Ρουμελιώτη είναι μία πολυβραβευμένη λογοτέχνης , συγγραφέας, και εικαστικός. Γεννήθηκε το 1965 στη Βουλιαγμένη Ηλείας και σήμερα ζει μόνιμα στην Πάτρα. Έχει εργαστεί στον τομέα της υγείας ως νοσηλεύτρια σε μονάδα νεογνών κι έχει παρακολουθήσει  τέσσερα χρόνια μαθήματα σχεδίου και χρώματος, Είναι παντρεμένη και μητέρα τριών τέκνων. Είναι τακτικό μέλος της Διεθνής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και Καλλιτεχνών, και των Νέων Καλλιτεχνών Πάτρας. Είναι ενεργό μέλος λογοτεχνικών περιοδικών, όπου δημοσιεύουν στίχους της και κείμενα της. Είναι υπεύθυνη της ιστοσελίδας «Άδυτες Διαδρομές», 
EMAIL: maria.kol321@gmail.com



https://vrysoulesgnosis.wordpress.com /2016/06/05



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου